Tuesday 5 June 2012

VIỆT - MỸ : TỪ CỰU THÙ TRỞ THÀNH BẠN (RFI Điểm Báo)




RFI ĐIỂM BÁO
Minh Anh   -   RFI
Thứ ba 05 Tháng Sáu 2012

« Cu thù Vit Nam có th li tr thành bn ca Hoa K » là ta đ mt bài nhn đnh đăng trên nht báo Công giáo La Croix s ra hôm nay. Ngoài h sơ « tìm kiếm hài ct lính M mt tích » trong chiến tranh vi Vit Nam, chuyến viếng thăm cng quân s Cam Ranh ca B trưởng Quc phòng M, Leon Panetta cho thy quan h gia hai quc gia thù nghch đang m lên, trước s gia tăng sc mnh quân s ca Trung Quc ti khu vc Đông Nam Á.

Theo bài viết, h sơ « lính M mt tích » trong chiến tranh Vit Nam (Missing in action, MIA) vn là mt trong nhng vn đ nhc nhi nht đi Washington trong quan h vi Hà Ni. Nhân chuyến đến thăm Vit Nam ln này ca B trưởng Quc phòng M Leon Panetta, chính quyn Vit Nam đã đng ý cho m rng thêm 3 khu vc tìm kiếm mi.

Các khu vc này bao gm mt đa đim nơi có mt chiếc máy bay M b bn h ti min Trung Vit Nam và mt đa đim khác gn vi biên gii Lào và Campuchia, nơi được cho là có mt lính M b mt tích. Hơn 35 năm sau khi cuc chiến kết thúc, h sơ MIA đi vi phía M ngày càng tr nên cp bách. Vì vi thi gian, hài ct các lính M có nguy cơ s tan rã trong đt.

Bài viết nhc li các cuc thương tho v h sơ MIA đã được bt đu vào nhng năm 1982-1983 và nhng cuc tìm kiếm chung đã bt đu vào cui nhng năm 1980. Theo thng kê, hơn 400 hài ct lính M đã được mang v nước k t sau khi chm dt xung đt. Chiến tranh Vit Nam đã đ li nhiu đau thương cho c hai phía : gn 58 ngàn lính M thit mng, 400 ngàn v phía Nam Vit Nam và 900 ngàn phía Bc Vit Nam.

Nhn xét v bn cht ca mi quan h này, La Croix cho rng chuyến viếng thăm Vit Nam trùng vi ngày « chiến sĩ trn vong » ti Washington. Cách đây ba ngày, 50 năm v trước là ngày M bt đu tham chiến vào Vit Nam. Tng thng M Obama nhn mnh rng cuc chiến này là « mt trong nhng chương đau xót nht trong lch s đt nước ». Đng thi, tng thng M đã lên kế hoch rút « quân chiến đu » ra khi Afghanistan t đây đến năm 2014.

c chiến tranh Vit Nam xy ra vào lúc mà Hoa K liên tc có các đng thái hòa gii vi cu k thù. Mt khác, Hà Ni cũng rt cn đến s ng h ca M trong khu vc và rt mun tăng cường hp tác quân s vi Washington.
Tuy nhiên, ông Leon Panetta, B trưởng Quc phòng M nói rõ rng mi quan h hp tác này, qua vic ký kết mt tha thun vào năm 2011, s còn ph thuc mt phn vào vn đ nhân quyn. Chính quyn M không có ý đnh bán vũ khí cho Vit Nam trong khi vic vi phm nhân quyn vn còn đang tiếp din. Thế nhưng, vào ngày hôm qua, b trưởng quc phòng Vit Nam đã bày t hy vng rng M s d b lnh cm vn vũ khí.

Gii thích vì sao có s xích li gn nhau hơn ca hai cu thù này, La Croix cho rng mi chính sách đa chính tr ca M ti châu Á đang có s thay đi do s bành trướng ngày càng mnh ca Trung Quc, trên lãnh vc kinh tế cũng như quân s. Gia tăng s hin din ca M trong khu vc là nhm đ cn đà bước tiến ca Trung Quc. Bi vì, s n đnh ti vùng Đông Nam Á hin đang b đe da do nhiu v tranh chp lãnh th.

Cng Cam Ranh ca Vit Nam, trong mt tương lai không xa, có th s gi mt vai trò ct yếu trong kế hoch tái trin khai quân t đây đến năm 2020 ca các hm đi M ti châu Á Thái Bình Dương. Mt b phn s được đt ti Úc và b phn khác s có mt ti Singapore. Và như vy, Vit Nam có th gi vai trò cân bng trong kế hoch tái trin khai rng ln này ca M.

Thiên An Môn : ni ám nh ca chính quyn Bc Kinh
Cũng ti khu vc châu Á, Le Monde đưa đc gi đến vi Trung Quc nhân tưởng nim 23 năm sau v thm sát Thiên An Môn vào năm 1989. Nếu như chính quyn Bc Kinh vn đang ra sc kim soát mi ý đnh t chc l tưởng nim, thì ti Hng Kông, mt quyn sách ghi li các cuc phng vn cu th trưởng Bc Kinh vào thi đim đó đang làm xôn xao dư lun.
Brice Petroletti, tác gi bài viết « S hi phc phong trào Thiên An Môn không thành vn ám nh chính quyn Trung Quc », cho rng « mt l tưởng nim din ra trong thm lng, trong s trng vng ». Chính quyn Bc Kinh vn kim soát cht ch gii truyn thông, mi ý đnh hành đng t tp đáng ng dù là rt nh và nht là mi cá nhân có ý đnh t chc l tưởng nh các nn nhân.
Hai mươi ba năm đã trôi qua, k t v quân đi đàn áp phong trào đòi dân ch ca sinh viên hc sinh, làm thit mng hàng trăm hay hàng nghìn người, nhưng năm nay, l tưởng nim din ra trong bu không khí k l. Hiếm khi nào cm giác chênh vênh li được cm nhn rõ nét như thế, t khi cơ quan quyn lc chóp bu ca Đng Cng sn Trung Quc gp phi phin toái vì các v Bc Hy Lai và v nhà ly khai lut sư mù Trn Quang Thành đào thoát thành công khi nơi qun thúc đ lánh nn ti Đi s quán M ti Bc Kinh.
Hơn na, vào thi đim chuyn giao quyn lc quan trng Đng hi đng Cng sn Trung Quc ln th 18 s đánh du kết thúc k nguyên H Cm Đào và m ra k nguyên mi cho ông Tp Cn Bình li xy ra mt v tai tiếng khác : viên tr lý ca Th trưởng ph trách An ninh chính ph b bt giam do b nghi ng làm gián đip cho M. Nhiu thông tin nhy cm có l đã được cung cp cho phía Hoa K theo như li xác nhn ca mt ngun tin du tên trong ni các chính quyn ông Obama.
Bên cnh đó, tranh lun úp m v tính cn thiết ci cách chính tr còn góp phn nuôi thêm hy vng v mt s đi thay. Brice Petroletti cho biết mt cuc biu tình được t chc hôm 29/5 va qua đã thoát tm kim soát ca công an. Nhưng người biu tình đã đến trước tòa án huyn Nam Bình, tnh Phúc Kiến đ đòi xem xét li bn án ngày 04/6, mà vào thi đim đó được cho là « chng cách mng ». Đng thi, nhng người biu tình này còn đc bn kiến ngh « ng h ci cách dân ch ca ông Ôn Gia Bo », th tướng Trung Quc được xem là th lĩnh ca phe ng h ci cách trong ni b Đng Cng sn Trung Quc.
Tuy nhiên, theo nhn xét ca ông Trương Mn, nhà chính tr hc thuc trường Đi hc Nhân Dân ti Bc Kinh, vic thc hin ci cách chính tr hay cho hi phc li s kin Thiên An Môn không phi điu d làm. Bi l, « không d dàng gì tìm được mt thi đim thích hp đ thc hin. Đi vi Đng Cng sn Trung Quc, chng khác gì vi vic xát thêm mui vào vết thương. Vì vy, c tiếp tc chng nên làm gì c ! ».
Trong khi đó, ti Hng Kông, vào đu tháng sáu này, mt quyn sách ghi li các cuc đi thoi gia ông Trn Hy Đng cu th trưởng Bc Kinh năm 1989 (b bt năm 1995 v ti tham nhũng và được tr t do vào năm 2006 vì lý do sc khe) và Bo Phác - nhà phát hành đang gây xôn xao dư lun. Le Monde cho biết quyn sách này b cm phát hành ti Trung Quc.
Theo ni dung quyn sách, ông Trn, được xem là người theo phe « cng rn », bày t s hi tiếc vì đã có quá nhiu nn nhân. Nhưng theo nhn xét ca nhà xut bn, « Cn phi nhìn thy rõ là ông Trn vn duy trì quan đim phn đi s xáo trn và rng ông ta vn khăng khăng xem quyết đnh đã c quân đi đến là đúng đn ».
Cũng theo tác gi quyn sách, ông Trn đã t ra rt gin d v vic ông ta b đem ra làm vt tế thn. Thế nhưng, ông Bào Phác phn bác li rng : « Trong bt c trường hp nào, điu đó cũng xác nhn rng vic điu đng đã được thc hin không tuân th theo pháp lut và điu l ca Đng ».
Cũng xin nói rõ là Bo Phác chính là con trai ca ông Bo Đng thư ký ca cu tng bí thư Đng cng sn Trung Quc Triu T Dương, b buc thôi chc sau s kin Thiên An Môn 4/6/1989.
Tuy nhiên, theo n nhà báo Cao Vũ người tng b ông Trn Hy Đng xem là k thù s mt thì cu th trưởng Bc Kinh có vai trò tích cc trong v đàn áp phong trào. Cô cho rng chính bn báo cáo ca ông này gi lên Quc hi đã « to c cho mi hành đng thanh trng tiếp theo v Thiên An Môn và cái mác chng cách mng được gán cho nhng ai b nghi ng đã tham gia phong trào ».
Dù sao đi chăng na, vic ông Trn Hy Đng – mt người theo phe « cng rn » li gi khong cách vi v thm sát biu l rng « đó là mt s công nhn hin nhiên rng năm 1989 là mt vết đen trong lch s Đng ». Đây chính là li nhn xét ca nhà nghiên cu Trung Quc hc người Pháp Jean-Philippe Beja.

Mt quan chc cao cp Trung Quc b bt vì làm gián đip cho M
Cũng liên quan đến Trung Quc, báo Le Figaro có bài viết v v « mt quan chc cao cp Trung Quc b nghi ng làm gián đip». Mt ngun tin t B An ninh nhn đnh, viên chc này có l đã tun nhiu ngun thông tin ti mt cho Hoa K.
Đây có th là v án gián đip ln nht ti Trung Quc t nhiu năm nay. Bài báo trích dn ngun tin t t New York Times và Reuters cho biết, thì người va b bt gi mt v trí rt quan trng ngay trong lòng B An ninh chính ph - cơ quan tình báo chính ca quc gia. Người này có l chính là viên tr lý cho Th trưởng An ninh.
Hin ti, c Bc Kinh ln Washington đu không đưa ra mt chút li bình lun chính thc nào v v vic. Theo nhn đnh ca Le Figaro, v này li có th s to thêm mt căng thng mi trong quan h ca hai nước.
Le Figaro cho rng vic bt gi viên quan chc này có l có liên quan đến mt lot điu tra v v ông Bc Hy Lai, nht là ngay trong lòng B An ninh. Theo xác nhn ca mt ngun tin vi Reuteurs, thì « tn tht rt ln ». Viên chc b bt rt thông tho tiếng Anh, có l đã được CIA tuyn dng khi còn là sinh viên ti Hoa K. Người này có l đã được tr tin rt hu hĩnh (hàng trăm nghìn đô-la) cho các thông tin cung cp. Ngay sau khi viên tr lý b bt, Th trưởng b Công an cũng b đình ch công tác trong khuôn kh cuc điu tra.
Le Figaro cho biết, hi đu năm nay, chính quyn Bc Kinh đã cm các nhà nghiên cu ca mt Hc vin Quan h Quc tế đương đi Trung Quc (China Institute of Contemporary International Relations) – mt vin nghiên cu khoa hc quan trng ca Bc Kinh - xut ngoi, lý do có liên quan đến vn đ gián đip.
Theo nhn đnh ca Le Figaro, bi cnh quan h M - Trung hin nay đang trong giai đon tế nh. Trước đó, đã xy v « siêu công an » Trùng Khánh chy trn vào lãnh s quán M ti Thành Đô và cung cp nhiu thông tin v nhà lãnh đo tht sng Bc Hy Lai. Cơn st chưa kp h, li xy ra v lut sư mù Trn Quang Thành đào thoát thành công sau nhiu năm b qun thúc ti gia và đến lánh nn trong Đi s quán M ti Bc Kinh.
Le Figaro cho rng các v vic liên tiếp xy ra cho thy rõ k h trong b máy an ninh Trung Quc. Mà người giám sát b máy đó cũng là mt trong chín thành viên trong Ban Thường v B chính tr - không ai khác chính là Chu Vĩnh Khang, người bo tr ca nhân vt s mt tht sng tnh Trùng Khánh.
Mt s nhà quan sát đánh giá rng ông Chu Vĩnh Khang mt thân cn ca cu ch tch Giang Trch Dân, có l đang gp nhiu khó khăn. Thm chí, h còn cho rng ông Chu đang b gt ra ngoài cho dù v mt chính thc, ông này vn còn ti chc.

Th tư, 06/06/2012, Mt tri hn gp sao Kim
Cũng trên báo Le Figaro, nhưng trong lãnh vc thiên văn hc, t báo cho biết « Mt tri hn vi sao Mai (hay còn gi là sao Kim Tinh, Sao Kim) » vào ngày mai 06/06 này. S kin s ch được quan sát toàn phn trên vùng Thái Bình Dương. Và nó ch li din ra vào năm 2117.
Đây s là cơ hi cui cùng. Vì phi đi đến hơn 100 năm na, tc vào năm 2117, Trái Đt mi được quan sát li hin tượng này. Ngày mai, 06/0, châu Âu s được chng kiến mt hin tượng thiên văn hc hiếm có trăm năm mi xut hin hai ln (khong cách gia hai ln xut hin là 8 năm). Theo đó, sao Kim s đi ngang qua trước Mt tri.
Gi là ln cui cùng vì ln xy ra trước đó là vào năm 2004. Như vy, nếu nhân loi mun chiêm ngưỡng hin tượng « mt tri b sao Mai che khut » ln na phi đi đến hơn 100 năm sau.
Đi b phn đông các quan sát được thc hin cho mc đích giáo dc và ging dy. Theo Le Figaro, vào thế k 18 và thế k 19, hin tượng Mt tri, sao Mai và Trái Đt cùng nm trên mt đường thng đã đem li li ích rt to ln. Hin tượng này đã to cho các nhà thiên văn hc mt cơ hi duy nht đ đo đ ln ca h Mt tri.
Ông Thomas Widemann - nhà nghiên cu Đài Thiên văn Paris, gii thích « s quá cnh ca Sao Mai trước Mt tri tng là phương tin duy nht đ xác đnh mt cách chính xác khong cách Trái Đt-Mt tri, mà chúng tôi gi là đơn v thiên văn. Đy cũng là đim xut phát không th thiếu được đ có mt ý tưởng v khong cách trong toàn b h Mt tri ».
Cũng theo nhà khoa hc này, vi các thiết b công ngh cao ngày nay, « các hình nh có được vào năm 2004 chng t rng hin tượng này có th s làm nên mt ngành khoa hc rt thú v ».
Theo mô t ca nhà khoa hc, vào thi đim sao Kim Tinh bt đu đi ngang qua trước Mt tri, trong khonh khc nào đó, hành tinh được bao quanh bng mt ánh hào quang, mt qung ánh sáng được to ra khi các tia nng mt tri đi xuyên qua bu khí quyn ca hành tinh.
Cui cùng, Le Figaro cho biết, nếu như người châu Âu ch được nhìn thy hin tượng này mt cách khó khăn khi chúng đang vào giai đon cui trong khi quá cnh thì ti người dân ti vùng Thái Bình Dương s được quan sát toàn phn hin tượng này.




No comments:

Post a Comment

View My Stats